Ciekawe badanie dotyczące snu pojawiło się niedawno w jednej z publikacji American Medical Association o nazwie JAMA Network Open . Naukowcy prowadzący to badanie starali się zbadać związek między czasem trwania snu, a pogorszeniem funkcji poznawczych. Przeanalizowali dane dwóch badań kohortowych obejmujących 20 065 uczestników. Jedno badanie dotyczyło osób z Wielkiej Brytanii, a drugie z Chin. Próbka ELSA (UK) obejmowała osoby w wieku 50 lat lub starsze, a próba CHARLS (Chiny) obejmowała osoby w wieku 45 lat lub starsze. Czas snu oceniano na podstawie samooceny w wywiadach z uczestnikami badania. Uczestnikom zadawano pytania otwarte, ale ostatecznie podzielono ich na siedem grup długości snu: ≤ 4, 5, 6, 7, 8, 9 lub ≥ 10 godzin na dobę. Jeśli chodzi o stan poznawczy, obie kohorty oceniały pamięć, funkcje wykonawcze i orientację za pomocą określonych zadań lub testów. Dane ze wszystkich testów zostały wykorzystane do obliczenia pojedynczej liczby dla każdego uczestnika, która odzwierciedla globalne funkcje poznawcze. Dane zbierano przez wiele lat w obu kohortach, a w tym badaniu porównano dane wyjściowe z danymi z późniejszych lat, które obejmowały co najmniej jeden pomiar funkcji poznawczych. Co wykazała analiza? Otóż całkiem interesujące odkrycie. Po naniesieniu danych na wykresy, powstał wykres w kształcie odwróconej litery U między czasem trwania snu a funkcjami poznawczymi. To odwrócone U pokazuje, że skrajne wartości czasu trwania snu ( ≤ 4 lub ≥10 godzin snu na dobę) są związane z pogorszeniem pamięci i funkcji poznawczych, w porównaniu z czasem snu zbliżonym do 7 godzin na dobę. Analiza wykazała istotność statystyczną związku między ekstremalnym czasem trwania snu i niższymi funkcjami poznawczymi na początku badania i szybszym osłabieniem funkcji poznawczych po przeprowadzeniu dalszych ocen. Odkrycie to było spójne zarówno w grupie badanych w Wielkiej Brytanii, jak i w grupie w Chinach. Autorzy uwzględnili również szereg zmiennych towarzyszących lub zmiennych, które mogą zakłócać badany związek, w tym wskaźnik masy ciała, ciśnienie krwi, niektóre czynniki związane ze stylem życia, choroby. Ten związek w kształcie litery U zaobserwowano nawet po uwzględnieniu zmiennych towarzyszących. Ponieważ badacze oceniali kilka aspektów, byli w stanie wykazać, że pamięć jest główną domeną poznawczą, na którą wpływa sen. Jest to ważne, ponieważ, jak twierdzą autorzy, "upośledzenie pamięci jest głównym objawem demencji i można je uznać za czynnik konwersji z łagodnych zaburzeń poznawczych do demencji". Chociaż na podstawie badania nie można określić związku przyczynowego, odkryte skojarzenie w kształcie litery U jest kolejnym dodatkiem do rosnącej literatury naukowej badającej związki między snem a funkcjami poznawczymi. Jak podsumowują naukowcy, badanie to stanowi dalsze potwierdzenie, że „funkcje poznawcze powinny być monitorowane u osób w średnim wieku i starszych z niewystarczającym lub zbyt długim czasem snu”. Oprócz uwzględnienia snu jako potencjalnego markera stanu poznawczego, autorzy tego badania podkreślają znaczenie profilaktyki: "Żadne skuteczne terapie nie są dostępne w leczeniu demencji; dlatego opracowywanie strategii zapobiegania demencji stało się priorytetem. Podczas długiej przedklinicznej fazy demencji, przyspieszony spadek funkcji poznawczych jest uważany za główny marker. Zatem identyfikacja czynników ryzyka pogorszenia funkcji poznawczych ma ogromne znaczenie dla zapobiegania demencji".
