Wszystko w nadmiarze szkodzi. Zbyt dużo białka, tłuszczy oraz węglowodanów jest w stanie zaburzyć procesy metaboliczne. W badaniu opublikowanym w Nature Metabolism naukowcy wyjaśnili rolę fruktozy w chorobach wątroby. Do tej pory nie było jasne, jaką rolę spełniają jelita w przetwarzaniu fruktozy. Zastanawiano się, czy jelita przetwarzają fruktozę aby zapobiegać czy przyczyniać się do lipogenezy indukowanej przez fruktozę co z reguły kończy się otłuszczeniem wątroby. Nowe badanie na myszach wyjaśniło mechanizm, w jaki sposób nadmierne spożycie fruktozy może „przytłoczyć” jelita i prowadzić do stłuszczenia wątroby. Okazuje się, że jelita to nasz wybawca od nadmiaru fruktozy. Dzięki pewnym mechanizmom, ochraniają wątrobę przed uszkodzeniami powodowanymi przez fruktozę, rozkładając ją zanim dotrze do wątroby. Fruktoza jest cukrem występującym w owocach, miodzie, syropie kukurydzianym. Występuje w formie naturalnej oraz syntetycznej. Pod względem chemicznym są to identyczne substancje. Ale owoce dodatkowo zawierają błonnik, który ogranicza przyswajanie fruktozy. Dlatego ogromną przewagę mają soki z miąższem nad klarownymi. Wiele osób postrzega fruktozę (również dietetycy) jako mniej szkodliwą od glukozy. Prawdą jest, że nie podnosi tak szybko poziomu cukru we krwi ani insuliny. Jednak polecanie jej cukrzykom jako zastępnik cukru, jest jak gaszenie pożaru benzyną. Spożycie fruktozy w ostatnim stuleciu wzrosło 100-krotnie.1 Badania już dawno wykazały, że nadmierne jej spożycie wiąże się z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, otyłością i cukrzycą. A szwajcarscy naukowcy udowodnili, że fruktoza prowadzi do przerostu i niewydolności serca. Badanie Zespół naukowców z kilku uniwersytetów w USA (Princeton University, University of Pennsylvania i Weill Cornell Medicine) postawił sobie za cel, rozwikłanie pytań dotyczących tego, jak organizm metabolizuje fruktozę. Przebadali kluczowy enzym (ketoheksokinazę) który kontroluje szybkość spożywania fruktozy. Naukowcy w badaniu wykorzystali odpowiednio przygotowane myszy, które miały niski poziom tego enzymu w jelitach. Dostarczano im w diecie fruktozę i obserwowano parametry wątrobowe. Okazało się, że niski poziom ketoheksokinazy w jelicie cienkim prowadzi do otłuszczenia wątroby. Z drugiej strony zespół wykazał, że zwiększenie poziomu ketoheksokinazy w jelitach ochrania wątrobę przed stłuszczeniem. Odkryli również, że szybkość, z jaką jelito może usuwać fruktozę, jest wyznacznikiem bezpiecznej ilości fruktozy w jednej dawce. Okazało się, że nadmierna ilość fruktozy przyjęta w jednej dawce, może być toksyczna dla wątroby. Gdy do wątroby docierają duże ilości fruktozy, to zostaje ona wykorzystana do tworzenia tłuszczu. Proces ten nazywany jest lipogenezą. Ostatecznie u osób, które spożywają zbyt dużo fruktozy, może rozwinąć się niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Jest to stan, w którym zbyt dużo tłuszczu jest gromadzone w komórkach wątroby. „Odkryliśmy i wykazaliśmy w badaniu, że po zjedzeniu lub wypiciu fruktozy, jelito najpierw „konsumuje” fruktozę - chroniąc wątrobę przed uszkodzeniami. Co ważne, powolne spożywanie żywności lub napojów zawierających fruktozę, zamiast tzw. jednym haustem, może łagodzić negatywne skutki fruktozy.” - dr Zoltan Arany, autor badania i profesor wydziału układu sercowo-naczyniowego w Penn. Naukowcy analizowali wpływ fruktozy spożytej w jednej dawce, oraz taką samą dawkę, ale rozłożoną na kilka mniejszych porcji i spożytą w ciągu 45 minut. Dlaczego 45 minut? Bo to uśredniony czas spożycia obiadu ze znajomymi. A to właśnie wtedy, zjadamy deser lub pijemy napoje słodzone. Okazało się, że dużo większe ryzyko stłuszczenia wątroby występuje wtedy, gdy spożyjemy fruktozę w dużej ilości oraz szybko. Wykazano również, że taka sama ilość fruktozy z większym prawdopodobieństwem spowoduje stłuszczenie wątroby, gdy jest spożywana w napoju, a nie w pożywieniu. Podsumowując, fruktoza indukuje lipogenezę, gdy spożycie przekracza zdolność jelit do przetwarzania fruktozy i ochrony wątroby. Informacje o badaniu Autorzy: Cholsoon Jang, Shogo Wada, Steven Yang, Bridget Gosis, Xianfeng Zeng, Zhaoyue Zhang, Yihui Shen, Gina Lee, Zoltan Arany & Joshua D. Rabinowitz Tytuł: The small intestine shields the liver from fructose-induced steatosis Data publikacji: 22.06.2020 Miejsce publikacji: Nature Metabolism DOI: https://doi.org/10.1038/s42255-020-0222-9
