Pierzga jest pyłkiem kwiatowym, złożonym w komórkach plastra i zalanym przez pszczoły miodem. Taki pyłek fermentuje, a pszczoły wykorzystają go jako pożywienie w okresie zimowym. Jest to jedyne białkowe pożywienie pszczół. W ciagu roku pszczoły do wykarmienia całej pszczelej rodziny potrzebują nawet 18 kg pierzgi.
Jako, że pierzga jest produktem naturalnym, to nie wiele jest badań naukowych opisujących jej prozdrowotne właściwości. Poniższy artykuł jest zbiorem danych które udało mi się uzyskać z różnych publikacji. W większości opierają się one na pracach Polskich i Rosyjskich badaczy.
Jak powstaje pierzga?
Pszczoły (zbieraczki pyłku), po powrocie do ula składają przyniesiony pyłek do komórek plastra. W jednej komórce plastra może pomieścić się kilkanaście obnóży złożonych przez różne pszczoły. Gdy komórka plastra jest już wypełniona, to inne pszczoły zaczynają rozdrabniać złożone obnóża na drobne fragmenty i sprasowują je. Obnóże ulega zakonserwowaniu, gdyż pszczoły rozdrabniając je dodają do masy pyłkowej ślinę i enzymy: lizozym oraz kwas 10-oksy-2-decenowy. Obecność tych dwóch enzymów pozwala zabezpieczyć pyłek przed rozwojem drobnoustrojów nawet na kilkanaście godzin. Ten czas jest niezbędny, aby pyłek się nie zepsuł gdy pszczoły będą dokonywać dalszego procesu konserwacji, czyli zalania go miodem. Miodem zalewają ją, gdy objętość komórki plastra jest wypełniona w 2/3. Końcowy etap, to zamknięcie plastra woskiem.
Pierzga może być przechowywana w plastrach przez długi okres, gdyż znajduje się w atmosferze pozbawionej tlenu i dodatkowo jest wytwarzany kwas mlekowy który działa jak konserwant. Kwas mlekowy jest wytwarzany przez dobrze nam znaną bakterię L. acidophilus. Acidphlilus obniża pH pierzgi do wartości ok. 4, a tak niskie pH pozwala uchronić ją przed zepsuciem.
Pierzga znajdująca się w plastrach zawiera duża ilość wody, a jej wilgotność wynosi powyżej 30%. Pszczelarze, w zależności od przeznaczenia suszą lub zalewają pierzgę miodem.
Podobna, a jednak inna
Pierzga, podobnie do pyłku zawiera te same główne składniki odżywcze. Jednak w porównaniu do pyłku są one w innych proporcjach. Charakterystycznym składnikiem pierzgi jest kwas mlekowy, którego zawartość wynosi ok. 3%.
Pierzga zawiera dużą ilość węglowodanów. Może ich mieć nawet 70%. Główny prym wiodą dwa cukry: glukoza i fruktoza. Całkiem sporo jest też maltozy która jest tzw. cukrem redukującym. Inne cukry które wykryto w pierzdze to: galaktoza, sacharoza i rafinoza, choć sacharoza i rafinoza występuje tylko w niewielkim odsetku próbek.
Białko to ok. 25%, a prawie połowa (ok. 47%) to frakcja albuminowa. Inne frakcje białkowe to globuliny, gluteliny i prolaminy.
Dość ciekawie wygląda profil aminokwasowy. Wykazano że pierzga zawiera:
- kwas asparaginowy
- kwas glutaminowy
- serynę
- leucynę
- lizynę
- histydynę
- argininę
- treoninę
- glicynę
- alaninę
- walinę
- metioninę
- izoleucynę
- tyrozynę
- fenyloalaninę
Niektórzy naukowcy badając profil aminokwasowy pierzgi wykryli również tryptofan, cytrulinę, glutaminę, asparaginę, ornitynę, cysteinę i cystynę. Co ciekawe, pierzga zawiera ponad 60% aminokwasów nie związanych z białkiem. Oznacza to, że spożywając pierzgę, nasz organizm nie musi się „wysilać” i wyodrębniać aminokwasy z białka.
Pierzga posiada również min. 2 nienasycone kwasy tłuszczowe: linolowy i alfa linolenowy.
W 16 przebadanych próbkach badacze wykryli również dość sporą ilość żelaza, cynku oraz manganu. Wykazano również niewielkie ilości miedzi i niklu. Niestety są to dość stare badania (z 1986r), a do nowszych dostępu nie miałem. Specjaliści sugerują, że w pierzdze mogą być jeszcze inne substancje odżywcze. Badania Isidorova z 2009r wykazują, że pierzga zawiera również flawonoidy, kwasy fenolowe, witaminy (wit. E, inozytol) i fitosterole.
Porównując skład pyłku i pierzgi to różni się on (i to znacząco) od siebie. W pierzdze jest o ok. 60% więcej węglowodanów, o 55% więcej wolnych aminokwasów, a kwasu mlekowego jest więcej aż o 240%. Natomiast pyłek zawiera więcej białka i kwasów tłuszczowych. Ma też nieznacznie wyższe pH.
Pierzga, a zdrowie
Działanie prozdrowotne pierzgi jest bardzo podobne do działania pyłku pszczelego. Jednak badań jest bardzo niewiele. Poniżej przedstawiam tylko te informacje, które zostały opisane w badaniach.
Pierzga ma działanie antybiotyczne, immunostymulujące oraz odżywcze. Etanolowy wyciąg pierzgi dość dobrze radził sobie z drobnoustrojami Staphylococcus aureus, E. coli, Pseudomonas aeruginosa.
Rosyjscy kardiolodzy z powodzeniem leczą pierzgą chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze i zapalenie mięśnia sercowego. W badaniu na 65 chorych których podzielono na grupy wykazano, że większość chorych z chorobą wieńcową odnotowała zmniejszenie ataków dusznicy bolesnej. U połowy badanych zwiększyła się również wytrzymałość na wysiłek fizyczny.
Osoby które cierpiały na skoki ciśnienia, po 25 dniowej suplementacji pierzgą w ilości 15 – 30 g na dobę, wykazały zwiększoną stabilność ciśnienia tętniczego. A w przypadku chorych z zapaleniem mięśnia sercowego, już po 7 dniach poprawiło się samopoczucie, ustąpiły objawy duszności oraz kołatania serca.
Jedno z badań wykazało, że chorzy z nadciśnieniem tętniczym w II i III stadium, po codziennym przyjmowaniu 2 x 15 g pierzgi, przez miesiąc, miało spadek ciśnienia o 10%.
Pierzga podobnie jak pyłek jest skuteczna w przypadku stanów zapalnych wątroby.
Rosjanie przeprowadzili badanie leczenia pierzgą niedokrwistości z niedoboru żelaza. Może badanie nie było przeprowadzone na ogromnej ilości osób, bo tylko na 20 ochotnikach, ale wykazało, że za pomocą pierzgi można wyleczyć tę przypadłość.
W badaniu wzięło udział 20 osób w tym 9 dzieci i 11 dorosłych. Dzieciom podawano pół łyżeczki pierzgi wymieszanej z miodem w proporcji 1:1, a dorosłym łyżeczkę samej pierzgi. Podawano ją 30 min przed posiłkami, trzy razy dziennie, przez miesiąc. Wyniki: 6 chorych całkowicie się wyleczyło, 5 chorych odnotowało wyraźną poprawę, a u 9 chorych nie zaszła żadna znacząca zmiana. Ciężko powiedzieć dlaczego u 9 osób nie zadziałało. Być może dawka pierzgi była za mała, albo okres podawania za krótki.
Druga strona
Jak już wspomniałem wcześniej, pierzga wyjęta prosto z plastra zawiera dużo wody. Jeśli nie będzie odpowiednio przygotowana, to bez najmniejszego problemu ulegnie skażeniu grzybami pleśniowymi. Pleśnie wytwarzają trujące mykotoksyny, które są bardzo niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Dlatego, kupujcie pierzgę od sprawdzonego pszczelarza. W Polsce nie ma wymogów normatywnych w stosunku do pierzgi, a nie każdy pszczelarz jest skrupulatny i rzetelny.
Jak stosować pierzgę?
Pierzga, źle wykrojona z plastra może zawierać pewne ilości wosku. Wosk jest dla naszego organizmu bardzo niebezpieczny. Aby obniżyć ryzyko spożycia wosku należy wieczorem, wsypać pierzgę do szklanki i zalać ją wodą. Rano wymieszać i przefiltrować przez sitko. To co zostanie na sitku wyrzucić, a resztę wypić.
Pozostaje pytanie ile pierzgi stosować? Kurację może przeprowadzić tak samo jak w przypadku pyłku pszczelego. Profilaktycznie 15 g na dobę.
