Wyczucie naszego czasu jest kwestią tego co mamy zapisane w DNA i w pamięci komórkowej. Ten zapis działa i w dzień i w nocy. Jest to wewnętrzny zegar który idealnie odmierza czas i w pełni uaktywnia się już po 3 miesiącu życia. Zegar biologiczny czy też rytm okołodobowy to bardzo czuły i precyzyjnie skonstruowany chronometr. Jest to skupisko neuronów umiejscowione w podwzgórzu. Ta część mózgu nazywana jest jądrami nadskrzyżowaniowymi. To one są tym głównym zegarem w organizmie, któremu podlegają inne zegary np. temperatury ciała, poziomu energii, trawienia, głodu, metabolizmu, pamięci, snu itd. Wszystkie funkcje w naszym organizmie są pod wpływem wewnętrznych zegarów. I nie ma znaczenia czy sobie to uświadamiasz, czy nie. Każdy proces fizjologiczny działa właśnie na takiej zasadzie. Po przebudzeniu, receptory znajdujące się na siatkówce oka, sygnalizują jądru nadskrzyżowaniowemu (SCN) aby wyłączył produkcję melatoniny. Prolaktyna, jest wydzielana wcześnie po zaśnięciu i jej poziom podnosi się w ciągu nocy. GHRH (hormon uwalniający hormon wzrostu) zaczyna wzrastać około północy, a dopiero później uwolniony jest hormon wzrostu. TRH (tyreoliberyna) rozpoczyna swoją aktywność między 3 a 4 rano, a następnie aktywują się TSH, T4 i T3 . Metabolizm naszego organizmu jest najniższy około 4 rano i właśnie wtedy mamy najniższa temperaturę ciała. Pod koniec fazy snu, przed wczesnym rankiem, uruchamia się układ renina -angiotensyna. Ten wzrost powoduje również wzrost aldosteronu (przed wzrostem kortyzolu). Kortyzol gwałtownie rośnie o 6 rano. CRH i ACTH poprzedzają skok kortyzolu o około godzinę. Aldosteron i kortyzol powodują wzrost ciśnienia krwi. Wazoaktywny peptyd jelitowy jest najwyższy o 6:00, a najniższy o 18:00. Jest to hormon wytwarzanym w wielu tkankach, w tym w jelicie, trzustce i jądrze nadskrzyżowaniowym (SCN) podwzgórza. U osób szczupłych grelina (hormon głodu) gwałtownie rośnie o północy i osiąga szczyt około 2:30, ale nie u osób otyłych. Ten wyrzut greliny stymuluje hormon wzrostu. Grelin utrzymuje się w dużej ilości aż do rana. Istnieje duże ryzyko, że jeśli nie śpimy w tych godzinach, to będziemy coś podjadać. Grelina zwiększając nasze pragnienie i zdolność do nadmiernego jedzenia. Grelinę podczas snu w ryzach trzyma melatonina. To ona bardzo silnie ją obniża. Leptyna rośnie wraz z upływem dnia i osiąga szczyt o północy. Jej najniższy punkt przypada na godziny między 09:00 a 12:00. Moment spożywania posiłków wpływa na to, kiedy osiągamy najwyższy szczyt leptyny. Leptyna powoduje normalny spadek NPY (Neuropeptyd Y – antagonista leptyny), ale jeśli ktoś jest oporny na leptynę, to u niego ten spadek nie występuje. Szczyt wydzielania testosteronu osiągamy około 9 rano. Poprzedza go wydzielanie od 6 rano FSH i LH. O 18:30 występuje najwyższe ciśnienie krwi z powodu zmian przedsionkowego czynnika natriuretycznego (ANF) oraz hormonu antydiuretycznego (ADH). Choroby Niektóre dowody sugerują, że zawały serca częściej występują rano. Napady padaczkowe osiągają szczyt późnym popołudniem, a ataki astmy nasilają się i są bardziej śmiertelne między 23:00 a 3:00 rano. Rano układ odpornościowy może być nadaktywny, powodując atak astmy lub obrzęk stawów. Nad ranem, pod wpływem kortyzolu wzrasta tętno i ciśnienie krwi. I w tym samym czasie występuje też najwięcej zawałów i udarów. Szczyt jest około godziny 9:00. Również substancja zwana PAI-1, która przyspiesza krzepnięcie krwi, osiąga szczyt około 6:30 rano. Osoby cierpiące z powodu refluksu, wiedzą jak trudno jest spać na siedząco. Jedną z przyczyn takie stanu rzeczy jest nocne wydzielanie kwasu solnego. Otóż szczyt produkcji kwasu żołądkowego przypada na godziny między 22:00 a 2:00. Jest to zrozumiałe i potrzebne zachowanie. W drugiej części nocy organizm produkuje więcej kwasów i to nie tylko żołądkowego, aby zneutralizować odpady metaboliczne powstałe podczas nocnej regeneracji. Metabolizm i stres oksydacyjny Metabolizm, mitochondrialna produkcja energii, słońce i detoksykacja toksyn pochodzących z pożywienia, tworzą w ciągu dnia wolne rodniki. Są one odpowiedzialne za cykliczną reakcję antyoksydacyjną w ciągu dnia. Szkody które wywołują, są naprawiane nocą. Późnym popołudniem i później obserwujemy większą ekspresję genów przeciwutleniaczy. Dlatego warto wieczorem wesprzeć organizm w dodatkowe polifenole, NAC, selen czy sulforafan. W ciągu dnia obserwujemy zwiększoną ekspresję genu Nrf2, a o 18:00 następuje szczyt białka NRF2, które niektórzy naukowcy nazywają podstawowym systemem obrony antyoksydacyjnej organizmu. PPAR alfa i gamma, białka biorące udział w metabolizmie, są również aktywne w ciągu dnia i są kontrolowane przez zegar komórkowy i białko BMAL1. Naukowcy przypuszczają, że zakłócenie zegara komórkowego powoduje niedobór NAD+, ponieważ NAMPT, enzym wytwarzający NAD, jest kontrolowany przez białka zegarowe - BMAL1. Mniej NAD + prowadzi do obniżenia SIRT3, który jest niezbędny do metabolizmu i funkcjonowania mitochondriów. Układ odpornościowy Pewna część naszego układu odpornościowego działa aktywniej w dzień, a inna w nocy. TNF, IL-1, IL-2, IL-6 i IFNy są po części wyższe z powodu melatoniny. TNF– α, IL-2 i IFN-γ prawdopodobnie działają częściowo poprzez indukowanie snu wolnofalowego, co czyni nas bardziej odpornymi na infekcje. Liczebność limfocytów T i ich reaktywność są stabilne w ciągu dnia, natomiast znaczący wzrost obserwowano późnym wieczorem i wczesnym rankiem. Naukowcy uważają, że może to być związane z tym, dlaczego osoby z zapaleniem stawów mają „poranną sztywność stawów”, ponieważ te aspekty układu odpornościowego osiągają szczyt od północy do wczesnych godzin porannych. Cytokiny, takie jak TNF, mogą zmieniać swoją aktywność zgodnie z rytmem dobowym, a ich działanie jest dwukierunkowe. Natomiast aktywność "naturalnych zabójców (NK)" niszczących komórki nowotworowe osiąga szczyt wczesnym wieczorem.
