Judith Enck i Jan Dell* Cały świat (i słusznie) popiera recykling. I choć niektóre materiały można skutecznie poddać recyklingowi oraz bezpiecznie ponownie ich użyć, to jednak tworzywa sztuczne są dużo bardziej problematyczne. Recykling plastiku nie działa i nigdy nie będzie działał. Stany Zjednoczone w 2021 r. miały fatalny wskaźnik recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych wynoszący około 5%, w porównaniu z wysokim 9,5 % w 2014 r., kiedy to Stany Zjednoczone wywiozły miliony ton odpadów z tworzyw sztucznych do Chin i uznały temat za zamknięty. Ogólnie recykling może być skutecznym sposobem na odzyskanie naturalnych zasobów materialnych. Świadczy o tym np. wysoki wskaźnik recyklingu papieru. W USA, wynosi on aż 68%. Problem z recyklingiem plastiku nie leży w koncepcji czy procesie, ale w samym materiale. Pierwszym problemem jest to, że istnieją tysiące różnych tworzyw sztucznych, z których każdy ma swój własny skład i właściwości. Wszystkie zawierają różne dodatki chemiczne i barwniki, których nie można razem poddać recyklingowi, co uniemożliwia sortowanie miliardów kawałków plastiku na osobne typy do przetworzenia. Na przykład butelki z politereftalanu etylenu (PET) nie mogą być poddawane recyklingowi z innymi pojemnikami, a zielone butelki PET nie mogą być poddawane recyklingowi z przezroczystymi butelkami PET. To właśnie dlatego, Korea Południowa zakazała używać kolorowych butelek PET. Polietylen o wysokiej gęstości (HDPE), polichlorek winylu (PVC), polietylen o niskiej gęstości (LDPE), polipropylen (PP) i polistyren (PS) wszystkie muszą być poddane osobnemu procesowi recyklingu. Tylko jeden posiłek typu fast food może zawierać wiele różnych rodzajów jednorazowych plastików, w tym kubki, pokrywki, tacki, torby i sztućce np. PET, HDPE, LDPE, PP i PS, które nie mogą być razem poddane recyklingowi. Jest to jeden z kilku powodów, dla których plastikowe produkty z fast foodów nie mogą być zgodnie z prawem deklarowane jako nadające się do recyklingu w USA. Innym problemem jest to, że ponowne przetwarzanie odpadów z tworzyw sztucznych jest marnotrawstwem. Plastik jest łatwopalny, a ryzyko pożarów w zakładach recyklingu tworzyw sztucznych jest bardzo wysokie. Dodatkowo, mocno zanieczyszcza powietrze. W przeciwieństwie do metalu i szkła, tworzywa sztuczne nie są obojętne. Produkty z tworzyw sztucznych mogą zawierać toksyczne dodatki i absorbować chemikalia np.z pestycydów jeśli znajdowały się w danym pojemniku. Według raportu opublikowanego przez rząd kanadyjski, zagrożenia związane z toksycznością plastiku pochodzącego z recyklingu są tak duże, że zabrania się stosowania recyklingowanych opakowań do kontaktu z żywnością. Jeszcze innym problemem jest to, że recykling tworzyw sztucznych jest po prostu nieekonomiczny. Plastik z recyklingu kosztuje więcej niż nowy plastik, ponieważ zbieranie, sortowanie, transport i ponowne przetwarzanie odpadów z tworzyw sztucznych jest niebotycznie drogie. Przemysł petrochemiczny szybko się rozwija, co jeszcze bardziej obniża koszt nowego plastiku. Pomimo tego poważnego niepowodzenia, przemysł tworzyw sztucznych prowadzi trwającą dziesięciolecia kampanię mającą na celu utrwalenie mitu, że plastik nadaje się do recyklingu. Ta kampania przypomina wysiłki przemysłu tytoniowego mające na celu przekonanie palaczy, że papierosy z filtrem są zdrowsze niż papierosy bez filtra. Konwencjonalny recykling mechaniczny, w którym odpady z tworzyw sztucznych są mielone i stapiane, istnieje od wielu dziesięcioleci. Teraz przemysł tworzyw sztucznych zachwala korzyści płynące z tak zwanego recyklingu chemicznego – w którym odpady z tworzyw sztucznych są rozkładane za pomocą wysokiej temperatury lub większej ilości chemikaliów i przekształcane w paliwo kopalne niskiej jakości. W 2018 r. Dow Chemical twierdził, że zakład recyklingu chemicznego Renewlogy w Salt Lake City był w stanie ponownie przetworzyć mieszane odpady z tworzyw sztucznych i przekształcić je w olej napędowy. Jak ujawnił Reuters w dochodzeniu z 2021 r. wszystkie rodzaje odpadów z tworzyw sztucznych zanieczyszczały proces pirolizy. Dziś spalają swoje mieszane odpady z tworzyw sztucznych w piecach cementowych, co powoduje zwiększoną emisją dwutlenku węgla. Ta dobrze udokumentowana "awaria" Renewlogy nie powstrzymała przemysłu tworzyw sztucznych przed dalszym twierdzeniem, że recykling chemiczny działa w przypadku „mieszanych tworzyw sztucznych”. Recykling chemiczny nie jest opłacalny. Zawiódł i nadal będzie zawodził z tych samych przyziemnych, rzeczywistych powodów, z których konwencjonalny mechaniczny recykling tworzyw sztucznych konsekwentnie zawodzi. Co gorsza, jego toksyczne emisje mogą spowodować nowe szkody dla naszego środowiska, klimatu i zdrowia. Nie tworzymy powodów do rozpaczy, a jest dokładnie odwrotnie. Potrzebujemy faktów, aby osoby i decydenci polityczni mogli podjąć konkretne działania. Istnieją sprawdzone rozwiązania problemów związanych z odpadami z tworzyw sztucznych i zanieczyszczeniem w USA, które można szybko powielićw całym kraju. Rozwiązania te obejmują wprowadzenie zakazów dotyczących jednorazowych plastikowych torebek i nienadających się do recyklingu jednorazowych produktów gastronomicznych z tworzyw sztucznych, zapewnienie szerokiego dostępu do stacji uzupełniania wody, instalowanie w szkołach sprzętu do zmywania naczyń, aby umożliwić uczniom spożywanie jedzenia na prawdziwych naczyniach zamiast jednorazowego użytku. Jeśli przemysł tworzyw sztucznych postępuje zgodnie z zasadami przemysłu tytoniowego, może nigdy nie przyznać się do niepowodzenia recyklingu tworzyw sztucznych. Chociaż możemy nie być w stanie powstrzymać ich przed próbami oszukania nas, możemy wprowadzić skuteczne prawa, aby osiągnąć prawdziwy postęp. Zakazy dotyczące użytkowania jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych ograniczą ilość odpadów, oszczędzą pieniądze podatników wydawane na usuwanie i oczyszczanie oraz zmniejszą zanieczyszczenie środowiska plastikiem. Konsumenci mogą wywierać presję na firmy, aby przestały wypełniać półki sklepowe jednorazowymi tworzywami sztucznymi, nie kupując ich produktów. I wszyscy powinniśmy nadal przetwarzać papier, pudełka, puszki i szkło, ponieważ to faktycznie działa. *Judith Enck jest byłym administratorem regionalnym EPA, prezesem Beyond Plastics i profesorem wizytującym w Bennington College. Jan Dell jest inżynierem chemikiem i założycielem Last Beach Cleanup.
