Temat suplementacji przez zabiegiem chirurgicznym jest bardzo popularny, ale mało jest konkretnych informacji. Lekarze sugerują jedno, naturopaci drugie. Niektórzy lekarze każą odstawić wszystkie suplementy, ale to zalecenie wynika po prostu z ich niewiedzy i nie ma żadnego poparcia w badaniach. Równie dobrze powinni zabronić pić soki, jeść kiszonki oraz spożywać oleje. Przeszukując literaturę znalazłem tylko jedno kontrolowane badanie dotyczące programu okołooperacyjnego w którym określono leki, suplementy oraz zioła. W badaniu tym uczestniczyli pacjenci poddawani całkowitej endoprotezoplastyce stawu biodrowego oraz stawu kolanowego. Naukowcy porównali 168 pacjentów po alloplastyce stawu biodrowego i 195 po alloplastyce stawu kolanowego z grupą kontrolną. Grupa kontrolna składała się z pacjentów operowanych przez tych samych chirurgów.1 Protokół regeneracji o nazwie „szybki powrót do zdrowia” obejmował przedoperacyjną suplementację erytropoetyną, L-argininą, germanem, multiwitaminą, dodatkowymi witaminami C i E, cynkiem, L-glutaminą, alfa-ketoglutaranem ornityny i beta-1,3-1,6 glukanem. Pacjentom zalecano zaprzestanie przyjmowania kwasów omega-3, ponieważ mogą one zwiększyć krwawienie. Pacjenci z grupy „szybkiego powrotu do zdrowia” mieli znacznie krótszy pobyt w szpitalu, poprawę mocowania implantu, trwałość powierzchni nośnej i żywotność komponentów, a także większą ulgę w bólu, poprawę funkcji i jakości życia w porównaniu z osobami otrzymującymi standardową opiekę. Istnieje wiele błędnych przekonań na temat bezpieczeństwa, ryzyka i ogólnej skuteczności suplementów w kontekście chirurgicznym. Dobrym przykładem jest Ginkgo biloba. Większość lekarzy uważa, że hamuje on czynnik aktywujący płytki krwi i powinno się go unikać przed operacją. I twierdzą tak, chociaż dokładny przegląd naukowy pokazuje, że zioło to nie zwiększa ryzyka krwawienia.2 Witamina E Ogólnie rzecz biorąc, nie powinno się przyjmować witaminy E przed operacją. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób stosujących leki przeciwpłytkowe. U zdrowych osób przyjmujących witaminę E nie zauważono spadku agregacji płytek krwi, za to wykazano zmniejszoną adhezję. Dlatego mądrze jest odstawić ją przed planowanym zabiegiem. Osoby wymagające naprawy ścięgien lub innych zabiegów gdzie ważny jest „silny” kolagen, powinni unikać witaminy E przed i po operacji.3 Nie ma dowodów na to, że stosowanie miejscowe witaminy E przyspiesza gojenie się ran lub poprawia efekt kosmetyczny oparzeń.4 Witamina A Z drugiej strony, witaminę A dobrze jest podawać w okresie okołooperacyjnym. Zwłaszcza osobom leczonym steroidami lub mających obniżoną odporność. Witamina A jest szczególnie wskazana dla pacjentów chirurgicznych z posocznicą, złamaniami, uszkodzeniami ścięgien, dysfunkcjami żołądkowo-jelitowymi, zespoleniami jelit oraz innymi urazami. U pacjentów uzależnionych od steroidów, witamina A może osłabiać ich działanie przeciwzapalne, powodując większy ból i stan zapalny. Rozsądnie jest ograniczyć dawkę do 5000 IU dziennie. U wszystkich pozostałych pacjentów zalecana dawka to 25000 IU dziennie, z wyjątkiem kobiet w ciąży, które powinny również ograniczyć spożycie do 5000 IU dziennie. Bromelaina Bromelaina to nie jeden enzym, a grupa enzymów. Są w niej zawarte takie enzymy jak fosfataza, glukozydaza, peroksydaza, celulaza. Bromelaina wykazuje skuteczne działanie w łagodzeniu bólu i zmniejszaniu obrzęków. Pomaga w bólu mięśni po wysiłku, a nawet w bólu po operacji. Jest też skuteczna w wchłanianiu krwiaków.5 Enzym ten był badany pod kątem jego wpływu na krzepnięcie krwi. Czterdziestu siedmiu osobom z różnymi zaburzeniami charakteryzującymi się obrzękami i stanami zapalnymi podawano bromelainę przez tydzień. Nie było klinicznie istotnych zmian w czasie krwawienia, krzepnięcia ani czasu protrombinowego. 6 W suplementach możemy znaleźć bromelainę wyrażoną w jednostkach GDU (czyli z ang. Gelatine Dissolving Units - Jednostki rozpuszczania żelatyny). Zalecana dawka to 500 mg (2500 GDU) zaczynając 3 dni przed operacją i przez co najmniej 3 dni po zabiegu. Bromelainę przyjmujemy na pusty żołądek. Minimum to godzina przed posiłkiem. Witamina C Sugeruje się, aby odstawić witaminę C na min. 7 dni przed zabiegiem. Hmm, a czy ktoś wydający takie zalecenie przewidział jak bardzo szybko witamina C „opuszcza” organizm? Czy przeanalizowano jak jest to ważna witamina w procesie naprawy kolagenu (czyt. gojenia się ran)? Wybrano z całej listy jeden punkt - witamina C rozrzedza krew. Skoro rozrzedza, to dlaczego lekarze osobom po zawale nie każą przyjmować witaminę C tylko warfarynę, albo aspirynę? Witamina C jest potrzebna do produkcji kolagenu i zapewnienia prawidłowe gojenie się ran. Jest naprawdę ważna zarówno przed jak i po operacji. Ciężkie urazy zwiększają nasze zapotrzebowanie na witaminę C, a jej niedobór opóźnia proces gojenia. Badania pokazują, że suplementacja witaminy C u osób które nie mają niedoborów, może przyspieszyć gojenie się ran, w tym operacji, drobnych urazów, przepukliny krążków międzykręgowych, oparzeń i owrzodzeń skóry. 7 Włączenie nawet minimalnej dawki (1 – 3 gramów) witaminy C na dobę zwiększa siłę gojenia się tkanki skórnej. 8 Cynk Cynk jest składnikiem wielu enzymów, w tym niektórych zaangażowanych w gojenie ran. Nawet niewielki niedobór cynku może utrudnić powrót do zdrowia po codziennym uszkodzeniu tkanki, a także po poważniejszych urazach. W jednym kontrolowanym badaniu stwierdzono, że czas gojenia się ran chirurgicznych został skrócony o 43% dzięki doustnej suplementacji cynku w dawce 50 mg trzy razy dziennie. 9 Frakcjonowana pektyna cytrusowa Frakcjonowana pektyna cytrusowa (znana również jako modyfikowana pektyna cytrusowa) jest zalecana podczas biopsji z podejrzeniem nowotworów oraz podczas operacji onkologicznych. Te frakcje pektynowe wiążą receptory galaktyny 3, zmniejszają agregację komórek rakowych i adhezję komórek sutka, prostaty i czerniaka. Jest to naprawdę świetny produkt, w przypadku zatruć metalami ciężkimi oraz chorobach onkologicznych. Dawkowanie to 6 g na 3 dni przed zabiegiem i do 6 miesięcy po zabiegu. W Polsce jest ona dość mało popularna, a znajdziecie ją w produktach: Thorne Research : Fractionated Pectin Powder EcoNugenics - Pectasol-C Arnica montana Arnika górska jest rutynowo przepisywana przez homeopatów w celu złagodzenia urazów tkanek miękkich po operacji. Badania nie dały jednoznacznej odpowiedzi i potrzebne są dalsze analizy.10, 11, 12 Inne Częściowa lista leków i suplementów, których należy unikać ze względu na ich potencjalne działanie przeciwzakrzepowe to: aspiryna olej z nasion ogórecznika lekarskiego kurkumina olej z wiesiołka olej lniany kwasy omega 3 czosnek imbir żeń-szeń zielona herbata (EGCG) nattokinaza N-acetylo-cysteina (NAC) Są to znane substancje wydłużające czas krzepnięcia krwi i mogą powodować dodatkowe krwawienie. A tego nie potrzebujemy. Odstawiamy je na ok. 7 - 10 dni przed planowaną operacją.
