Metformina, to popularny lek na cukrzycę, który jest szeroko stosowany także w ciąży, aby obniżyć ryzyko komplikacji związanych z cukrzycą typu 2, cukrzycą ciążową, stanem przedcukrzycowym oraz otyłością. Choć metformina skutecznie kontroluje poziom cukru we krwi u przyszłych mam, nowe badania opublikowane w American Journal of Obstetrics and Gynecology sugerują, że może wywoływać niezamierzone konsekwencje dla zdrowia dziecka. Skutki metforminy dla rozwoju płodu W badaniach odkryto, że metformina łatwo przechodzi przez łożysko, a jej ślady wykryto w różnych organach płodu – w nerkach, wątrobie, jelitach, łożysku, płynie owodniowym oraz w moczu, w podobnym stężeniu jak w moczu matki. Taka akumulacja leku podczas ciąży wiąże się z ograniczonym wzrostem nerek, wątroby, mięśni szkieletowych, serca i tkanki tłuszczowej płodu. Efektem jest niższa urodzeniowa masa ciała. Dr Jed Friedman z University of Oklahoma Health Sciences, współautor badania, wyjaśnia: „Wiemy, że gdy ciężarna kobieta ma otyłość i cukrzycę, jej dziecko jest też bardziej narażone na otyłość i cukrzycę. Dlatego ważne jest, byśmy zrozumieli, czy metformina przynosi długoterminowe korzyści dzieciom, czy wręcz przeciwnie – skutki uboczne.” Ryzyko dla zdrowia dziecka Ograniczenie wzrostu płodu jest związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia otyłości i insulinooporności w późniejszym wieku. Paradoksalnie, choć metformina skutecznie obniża poziom cukru we krwi u matki, może również zwiększać ryzyko zdrowotne u dziecka, mimo że zapobiega dużej masie urodzeniowej noworodka, co samo w sobie jest czynnikiem ryzyka cukrzycy. Brak mechanizmu eliminacji leku przez płód Ponieważ metformina nie podlega procesowi „pierwszego przejścia” (metabolizowana najpierw w wątrobie), lek dostaje się do organizmu płodu bez obniżenia stężenia – podobnie jak u osoby dorosłej. W efekcie płód jest eksponowany na pełną dawkę leku, ponieważ nie ma on efektywnego mechanizmu do eliminacji metforminy. Rola diety matki Badacze sprawdzili również, czy dieta matki wpływa na poziom metforminy u płodu. Okazało się, że ilość leku w organizmach płodów była niezależna od tego, czy matki były na standardowej diecie, czy na diecie bogatej w tłuszcze. Jest to istotne, ponieważ sugeruje, że metabolizm leku jest odporny na zmiany w diecie matki. Dr Friedman podkreśla, że choć wyniki są istotne, badanie było stosunkowo małe, co wskazuje na potrzebę dalszych, bardziej szczegółowych badań nad wpływem metforminy na rozwój płodu. „Pierwsze 1000 dni – od poczęcia do drugiego roku życia dziecka – to kluczowy okres w profilaktyce epidemii otyłości i cukrzycy.” Podsumowanie Wyniki badań sugerują, że stosowanie metforminy w ciąży wymaga ostrożności i dokładnego rozważenia potencjalnych korzyści oraz zagrożeń dla zdrowia dziecka. Metformina, choć skuteczna w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi matki, może mieć wpływ na ograniczenie wzrostu płodu oraz zwiększać ryzyko otyłości i cukrzycy w przyszłości. To kolejne przypomnienie, jak ważna jest spersonalizowana opieka medyczna podczas ciąży, uwzględniająca potencjalne długoterminowe skutki stosowanych leków.
