Agresja, drażliwość i złość – niedobór litu

Drażliwość i złość nie są odpowiednio leczone w standardowej psychiatrii. Zwykle są postrzegane jako potwierdzenie diagnozy, takiej jak choroba afektywna dwubiegunowa lub depresja. Są sprowadzane do statusu objawów i nie są bezpośrednio leczone. Jednak biorąc pod uwagę problemy w życiu osobistym i zawodowym danej osoby, które mogą wynikać z drażliwości, złości i wściekłości, skuteczne leczenie ma często kluczowe znaczenie dla lepszych długoterminowych wyników. Z minimalnym i bardzo powierzchownym skupieniem się na wywiadzie z pacjentem i jego objawach, psychiatria głównego nurtu zazwyczaj nie bada przyczyn fizjologicznych leżących u podstaw choroby psychicznej. Niestety często prowadzi to do objawowej i słabych wyników leczenia. Nierozpoznany jest fakt, że problemy z gniewem są często spowodowane problemami z neurotoksycznością lub niedoborami składników odżywczych. Prostym i dobrze zbadanym przykładem są objawy psychiatryczne związane z toksycznością ołowiu. Chociaż toksyczność ołowiu jest akceptowaną przyczyną nasilonych zachowań agresywnych i antyspołecznych1 , wciąż jest rzadko oceniana w warunkach klinicznych.2,3 Oprócz ołowiu dwa inne często pomijane metale wyróżniają się ze względu na ich związek z drażliwością, złością i wściekłością. Są to lit i miedź. Chociaż lit nie jest oficjalnie uważany za mikroelement, badania sugerują, że jest niezbędny, a niektórzy badacze podają tymczasowe zalecenie jednego miligrama dziennie.4 Dane sugerują również, że osoby z niedoborem litu mogą mieć zwiększoną skłonność do problemów z gniewem i drażliwością.5 Wysokie dawki litu były nawet badane w kwestii leczenia agresywnych zachowań.6,7,8,9,10 I chociaż miedź jest niezbędnym mikroelementem, zbyt duża jej ilość jest neurotoksyczna, przyczyniając się do wielu różnych schorzeń psychicznych. Dane sugerują zwiększone wskaźniki depresji u osób z wysoką ekspozycją na miedź.11 Choroba Wilsona, będąca przyczyną podwyższonego poziomu miedzi, często objawia się drażliwością, lękiem, depresją, zmianami osobowości i odhamowaniem.12 Niedobór litu i gniew Lit ma niestety złą reputację. Zanim w pełni zrozumiano ryzyko związane ze stosowania dużych dawek, zatrucia litem były częste, a w kilku przypadkach doprowadziły do śmierci.13 Ponadto lit farmakologiczny ma profil ryzyka, który obejmuje niedoczynność tarczycy i uszkodzenie nerek, co jeszcze bardziej nadszarpnęło reputację tego minerału. Ze względu na te obawy lekarze często podejrzliwie patrzą na lit i unikają przepisywania tego minerału z jakichkolwiek wskazań. Ten negatywny pogląd na lit utrudnia jego użyteczność we współczesnej medycynie. Lit jest naturalnym minerałem, występującym w środowisku w niewielkich ilościach. Ludzie byli narażeni na działanie litu przez całą naszą ewolucję. Dostarczamy go z wód gruntowych, owoców, warzyw. Niestety, często za mało. Od lat gromadzone są dane, że lit jest minerałem niezbędnym do zachowania zdrowia.14 Badania wykazały również, że w przypadku wielu schorzeń niskie dawki mogą prowadzić do korzyści klinicznych bez ryzyka związanego z wysokimi dawkami. Niektóre z początkowych badań dokumentujących zmniejszenie gniewu i przemocy za pomocą litu były badaniami klinicznymi w populacjach więziennych. Na podstawie badań na zwierzętach, które wykazały zmniejszenie agresji, podjęto się badań nad podawaniem litu brutalnym więźniom. Jedno z pierwszych badań, trzymiesięczna seria przypadków z udziałem 12 więźniów, wykazała zmniejszenie wykroczeń związanych z brutalnymi lub agresywnymi zachowaniami.7 Kolejne badanie rozpoczęto wśród więźniów z historią przemocy zarówno w więzieniu, jak i poza nim. Okazało się, że liczba postępowań dyscyplinarnych za wykroczenia z użyciem przemocy zmniejszyła się o 77% w przypadku osób leczonych litem.9 Dzięki pozytywnym odkryciom naukowcy zasugerowali, że „lit może mieć klinicznie użyteczny wpływ na impulsywne zachowanie agresywne…”.8 Chociaż lit jest dobrze znany w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, to inne badania wskazują na jego potencjał w usuwaniu agresywnych i brutalnych zachowań. W małych dawkach wykazuje korzystne właściwości dla zdrowia psychicznego, w tym w chwilach drażliwości, złości i agresji. Od dziesięcioleci gromadzone są dane, że osoby które dostarczały lit z wód gruntowych po prostu lepiej się czują. Dane również sugerują, że dostarczanie litu w małych ilościach zmniejsza agresywne zachowania czy też samobójstwa. Wstępne badania nad litem były skierowane na obniżenie ryzyka chorób serca.15,16 Jednak wyniki tych badań jasno sugerowały, że litem warto się zainteresować w kwestii zdrowia psychicznego. Jedno z pierwszych badań przeprowadzonych w Teksasie wykazało, że zawartość litu w lokalnej wodzie pitnej wahała się od niewykrywalnej do 160 mikrogramów na litr. Przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i szpitalne diagnozy psychozy, nerwicy i zaburzeń osobowości były odwrotnie skorelowane ze stężeniem litu. Autorzy doszli do wniosku, że „naturalnie występujący lit wywiera wymierny i statystycznie istotny wpływ na częstość występowania pacjentów przyjmowanych do naszych państwowych szpitali psychiatrycznych oraz na… pewne kategorie diagnostyczne chorób psychicznych”.17 Odkrycie to wzbudziło znaczne kontrowersje.18 I chociaż niektóre badania zaprzeczały temu, to powoli gromadziło się coraz więcej danych potwierdzających to odkrycie.19 Hrabstwa o wyższym poziomie litu w wodzie, od 70 do 170 mikrogramów na litr, miały znacznie niższe wskaźniki samobójstw, zabójstw i gwałtów.20 Wskaźniki kradzieży, włamań i aresztowań za posiadanie narkotyków były również odwrotnie skorelowane z poziomami litu. Badanie przeprowadzone w Japonii wykazało niższe wskaźniki samobójstw w gminach o wyższym poziomie litu w wodzie pitnej. Efekt był zauważalny nawet przy niskich stężeniach litu, w zakresie od 0,7 do 59 mikrogramów na litr i był silniejszy u mężczyzn niż u kobiet.21 Nowsze badania z Grecji i Japonii potwierdziły, że jeśli w wodzie jest więcej litu, to zmniejszona jest ilość zabójstw, przestępstw, kradzieży i samobójstw.22 Metaanaliza badań nad ilością litu w wodzie, która objęła ponad 100 mln osób wykazała, że ilość hospitalizacji psychiatrycznych i samobójstw jest znacząco mniejsza na obszarach, gdzie lit znajduje się w wodzie pitnej.23 Lit, nawet w mikrodawkach, ma klinicznie istotny wpływ na wyniki psychiatryczne. A dane z badań praktycznie jednoznacznie wykazują, że lit ma wpływ na zmniejszenie agresji i brutalnych zachowań. Z klinik leczących litem dowiadujemy się, że jest on często kluczem do rozwiązania problemów z gniewem. Podczas gdy analiza pierwiastkowa włosa może czasami wykazać niedobory, to specjaliści leczenia litem sugerują aby rozważyć jego suplementację u osób, które cierpią z powodu długotrwałych objawów depresji, lęku, drażliwości, zaburzeń dwubiegunowych, zachowań kompulsywnych i obecnej lub przeszłej historii nadużywania leków. Zalecają suplementację niskich dawek litu: od 1 do 20 mg pierwiastkowego litu dziennie zazwyczaj jako orotan litu. Toksyczność miedzi i gniew Miedź, w małych ilościach, jest niezbędnym mikroelementem. Jest ważna dla produkcji energii, tworzenia tkanki łącznej, syntezy neuroprzekaźnika noradrenaliny i innych funkcji biologicznych. Jest ona również odwrotnie proporcjonalna do cynku, przy czym wysoki poziom miedzi zazwyczaj odpowiada niskiemu poziomowi cynku, a suplementacja cynku pomaga zredukować nadmiar miedzi. Badania sugerują, że podwyższona miedź odbija się na zdrowiu psychicznym. Metaanaliza badań dotyczących poziomu miedzi u pacjentów z depresją wykazała, że podwyższony jej poziom może być biomarkerem depresji.11 I chociaż dowody nie są tak jasne, niektóre badania wykazały powiązania między wysokim stosunkiem miedzi do cynku skorelowanym z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.25 Badania dotyczące związku między miedzią a agresją były nieco „mieszane”. Jednak badanie młodych mężczyzn z historią agresywnych zachowań wykazało wyraźny wzrost stosunku miedzi do cynku w porównaniu z grupą kontrolną. U chłopców z historią agresji wskaźnik ten wynosił średnio 1,4 podczas gdy w normalnej grupie kontrolnej wynosił 1,02.26 Inne badania, które łączą nadmiar miedzi z chorobami psychicznymi, pochodzą z badań nad chorobą Wilsona. Choroba Wilsona jest genetycznym zaburzeniem metabolizmu miedzi. Stan ten powoduje powolne gromadzenie się miedzi w narządach ciała, w tym w wątrobie i mózgu. Badania określające częstości występowania chorób psychicznych w chorobie Wilsona wykazały korelacje z wieloma objawami. Niektóre dotyczyły drażliwości, agresji i niestosownych zachowań, ogólnego określenia na wyobcowanie lub angażowanie się w dziwaczne i lekkomyślne działania.27 Jedna trzecia pacjentów z chorobą Wilsona początkowo ma objawy behawioralne, co często opóźnia diagnozę. Zmiany osobowości u osób z chorobą Wilsona mogą dotyczyć od 46% do 71% pacjentów. A typowe zmiany osobowości obserwowane u pacjentów z chorobą Wilsona prawie zawsze obejmują drażliwość i agresywność.28 Dowody sugerują, że nadmiar miedzi, a nie defekty genetyczne w chorobie Wilsona, jest przyczyną objawów umysłowo-emocjonalnych. Strategie chelatowania mające na celu usunięcie miedzi generalnie skutkują poprawą objawów psychiatrycznych i neurologicznych.29,30 Ilość miedzi w organizmie można sprawdzić za pomocą analizy pierwiastkowej włosa, badania krwi określającego miedź, cynk i ceruloplazminę — białko które przenosi miedź w organizmie. Trzeba tylko pamiętać, że na poziom miedzi i cynku we krwi wpływa niedawne spożycie pokarmu i suplementy. A to co jest we krwi nie zawsze odnosi się do tego co znajduje się w komórkach.31,32 W przypadkach, w których wykryto nadmiar miedzi, suplementacja cynku może obniżyć jej poziom i odwrócić objawy. Cynk zwiększa metalotioneinę, enzym chelatujący, który wiąże niektóre metale, blokując ich wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Metalotioneina skuteczniej wiąże miedź niż cynk, dlatego duże dawki cynku mogą zmniejszyć lub nawet zubożyć poziom miedzi. Sugeruje się, że są to dawki powyżej 40 mg cynku na dobę przyjmowane w długim okresie czasu. Jest to groźne, ponieważ poważny niedobór miedzi może spowodować anemię i uszkodzenie nerwów.33 Inne przyczyny Chociaż miedź i lit są powszechnie pomijanymi przyczynami gniewu, drażliwości i wściekłości, nie są to jedyne przyczyny. W każdym przypadku należy rozpocząć pełną ocenę funkcjonalną. Inne czynniki przyczyniające się do tego mogą obejmować dodatkowe niedobory żywieniowe, rozregulowanie hormonalne, dysbiozę jelit, płodowy zespół alkoholowy, skutki uboczne leków i problemy psychologiczne, w tym historię urazów. Aby uzyskać najlepsze wyniki, należy wziąć pod uwagę wszystkie te czynniki. Leki, które są najczęściej powiązane ze zwiększoną złością i drażliwością, obejmują selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) i stymulanty. Szereg badań populacyjnych potwierdziło wzrost liczby przestępstw wśród młodszych osób, którym przepisano leki z grupy SSRI.34,35 Leki pobudzające mogą również przyczyniać się do agresji. Niedawna metaanaliza sugeruje, że ryzyko jest związane głównie ze środkami pobudzającymi na bazie amfetaminy.36 Niezależnie od tego, warto pamiętać o skutkach ubocznych leków, zwłaszcza w przypadkach nasilającej się drażliwości lub agresywnych zachowań po przepisaniu nowego leku lub zwiększeniu dawki. Flora jelitowa jest często związana z problemami ze zdrowiem psychicznym, w tym z gniewem i agresją. Badanie poziomu kwasu 3-(3-hydroksyfenylo)-3-hydroksypropionowego (HPHPA) może pomóc zidentyfikować podgrupę osób z przerostem bakterii Clostridium, które mogą również przyczyniać się do objawów agresji i drażliwości.

Agresja, drażliwość i złość – niedobór litu

eL-Amino

“Zakwaszanie” żołądka

Rutyna

Miód jako lek na rany

Synergia magnezu i witaminy D

Paracetamol – realne zagrożenie

Szum w kolorze

Dr Paul Marik i wstrząs septyczny